Van boeken bezeten 5

Op reis naar de verloren tijd (deel 1)

Wie hoort het niet om de haverklap: Voor het lezen van een boek heb ik helemaal geen tijd. Het eenvoudige gegeven dat wij allen elke dag evenveel uren krijgen, brengt ons tot de gemakkelijke conclusie: Wie dat zegt, gunt zich voor het lezen van een boek geen tijd. Voor een boek moet een avond worden vrijgemaakt, mag de televisie niet worden aangezet (nee, ook niet voor het late journaal). Koffie, bier, wijn, al naargelang, staan onder handbereik, voor de telefoon hebben we een antwoordapparaat. Probeer het, doe het, doe de boekenleestest, word ook gelukkig en geniet. Nog beter, nog aantrekkelijker kan het. Kies je lievelingsboek of het laatste werk van je favoriete auteur of het boek dat je wilt lezen om de anderen een loef af te steken. En neem daarvoor een dag vrij. Een hele dag en zelden ben je als het donker wordt een tevredener mens.
Bijna iedereen neemt boeken mee op vakantie. Naar het strand, de camping, het bos, de speeltuin, het pretpark, in de trein, de auto of de boot, voor je tent, hotel of bungalow, op het terras, in het park en in de slaapzak, met of zonder het muskietennet. Het boek past in de koffer, in de rugzak, in de tas, los in de auto of in de binnenzak van je jas. Je leest in bed, in bad of in de bovenslaper van de langeafstandstrein. Lees je omdat je vakantie hebt of heb je vakantie omdat je leest?

Tussen 1966 en 1999 verschenen de vertalingen van de romanreeks Op zoek naar de verloren tijd. Bij elkaar vijftien delen, geschreven door Marcel Proust, die bijna zijn hele leven besteedde aan het schrijven, herschrijven en herherschrijven van zijn meesterwerk. Telkens kocht ik een nieuw deel als het uitkwam en gaf dat zijn plaats op de boekenplank. Hoe kan ik als lezer recht doen aan zijn magnus opus? Duizenden bladzijden, honderden personages, tientallen intriges, op welke wijze houd ik greep op deze complexe romanwereld vanaf het eerste hoofdstuk van Combray tot aan het laatste hoofdstuk van  De tijd hervonden, deel II? De hele Marcel Proust lezen op een daarvoor uitgelezen plek, dat is voor mij een lang gekoesterde wens.

Eens las ik gedurende zeven dagen en zeven nachten in de transmongolië-expres de 982 bladzijden over het privé-leven van Mao onthuld door zijn lijfarts Dr. Li. Begonnen in Moskou las ik ruim achtduizend treinkilometers tot de trein stopte op het station van Peking. Twintig minuten voor het eindpunt las ik de laatste bladzijde. Zelden vielen reis, reisdoel en reislectuur zo volmaakt samen.

Welke oplossing heb ik dit jaar gevonden voor mijn zoektocht naar de verloren tijd? Dat is het onderwerp van deel 2 van deze aflevering  Op reis naar de verloren tijd.

Noud Bles