Van Boeken Bezeten 48

Literatuur en muziek, een relatie?

De maand maart is begonnen, de lente komt, we dromen van het terras, stellen ons in op de schoonmaak en… we doen aan boeken. In de komende boekenweek verbindt men literatuur met muziek onder de titel: BOEM, PAUKESLAG en deze verbinding zal ons worden ingepeperd. Wat hebben boeken met muziek? wat heeft muziek met boeken? Vroeger was de combinatie tussen boek en muziek duidelijk: muziek in een boek betrof het geromantiseerde verhaal van het gekwelde componistenleven (Hongaarse Rhapsodie van Zsoltan Harsanyi, bijvoorbeeld) of het notenschrift in boekvorm, onmisbaar voor huis- en concertmusici. Tegenwoordig is de verbinding net zo vluchtig, veelvormig en verrassend als de vele relaties tussen mensen die van elkaar houden. Soms is het vrolijke flirt als bij Françoise Sagan (Houdt u van Brahms..) en soms is het een en al ernst, neem Elfriede Jelinek De pianiste of Margriet de Moor Kreutzersonate.

We roeren de trom voor een paar boeken met muziek, niet de meest voor de hand liggende, die krijgen van 15 - 25 maart vanzelf veel aandacht.
F.B. Hotz: Proefspel, novelle in gelijknamige verhalenbundel (Arbeiderspers 1980) € 6,80
Trombonist Borg leidt een miezerig jaren ’50 bestaan op kamers bij hospita’s. Met zijn groepje jazzmuzikanten mag hij proefspelen wat niets oplevert (soms niet één consumptie) en droomt hij van een onbereikbare carrière in de vrije jazz. Mooiste zin: ‘Aah!’ riep hij in de uitgestorven langste straat van Europa… ‘Ik ben muzikant.’
Milan Kundera: Afscheidswals, roman (Ambo-Anthos 2003) € 12,95
Van de in Frankrijk wonende en werkende Tsjechische grootmeester een ontroerende, vijf dagen durende afscheidswals van groepje mensen in een badplaats aan de grens. Eerste zin: Het najaar begint en de bomen worden geel, rood, bruin; de kleine badplaats in het mooie dal lijkt omringd door brand.
Elisabeth Nobel: Het talent, roman (De Geus 2000) € 8,00/€ 16.00
Voormalig vioolpedagoge, nu net over de Duitse grens wonende romancière Elisabeth Nobel schreef een roman over een Hongaars-Frans wonderkind uit Sittard dat in Amsterdam onder de hoede komt van een Nederlandse vioolleraar. De leerling wordt het instrument in de handen van de leermeester en diens obsessie voor het eigen artistieke tekort.
Joseph Roth: Radetzkymars, roman (Atlas 2004) € 18,50
Een echte drie-generatiesroman over de adellijke familie Von Trotta, die begint met de slag bij Solferino in 1859 als de jonge luitenant Trotta de eveneens jonge keizer Frans Jozef van een te vroege dood op het slagveld redt. Adelstand en landgoed zijn de cadeautjes die de keizer uitdeelt. De roman volgt de neergang van het Habsburgse rijk en eindigt in 1916 als de keizer, 86 jaar oud de ogen voorgoed sluit. Elke zondag wordt voor huize Von Trotta de Radetzkymars gespeeld.
Theun de Vries: Het hoofd van Haydn, roman (Querido 1988) alleen tweedehands verkrijgbaar.
De Vries schreef veel romans over muziek. Over de componist ‘die een bijdrage leverde aan een betere wereld’ (Bas van Putten in De Groene Amsterdammer) schreef Theun de Vries een spannend verhaal over de dood van Haydn in Wenen 1809 en het bizarre avontuur van het brein waaruit tijdens het leven van de componist een onvoorstelbare overvloed aan muziek ontsprong. Mooi beschreven sfeer vol knap gevonden treffende details.

Over Willem G. van Maanens Het nichtje van Mozart en andere Mozartverhalen volgt in dit Mozartjaar een aparte Van Boeken Bezeten rubriek in de nieuwsbrief van Boekhandel Polman.

Noud Bles