Van Boeken Bezeten 44

Prijzen, prees, geprezen

Prijzen: In oktober stortte de jaarlijks terugkerende prijzenregen zich over de boekenwereld uit. In één week werden de Britse Man Booker price, de Nobelprijs voor de literatuur en de AKO-literatuurprijs bekendgemaakt. Een uiteenlopende oogst, welke druiven werden er geplukt?
Vooruitlopend op de uitreiking van de belangrijkste literaire prijs van Groot-Brittanië werd 2005 het beste fictiejaar sinds de start van de prijs in 1969 genoemd. Te rijk was de oogst voor een grote boekhandel in Nijmegen want in deze winkel in de Marikenstraat prijkt drie weken na de bekendmaking de roman Arthur & George van Julian Barnes als winnaar en niet de toch echt bekroonde The Sea van John Banville. Van de prijswinnende Ierse auteur las ik ooit de historische roman Kepler. Voor Boekhandel Polman doe ik verslag van  The Sea zodra de vertaling uitkomt. De bekendmaking van de Nobelprijs voor de Literatuur 2005 was een dubbele verrassing. Niet zoals iedereen verwachtte op 6 oktober, maar een week later en vooral de naam van de winnaar: Harold Pinter, de Engelse toneelauteur van stukken als De huisbewaarder en De thuiskomst. ‘In zijn toneelproza legt hij de afgrond onder het alledaags gezwets bloot en wrikt de gesloten deur, waarachter onderdrukking heerst, los,’ luidde de raadselachtige motivatie van het Nobelprijscomité. Geen boeken voor de etalage, want voor het laatst werd in 1994 een tekst van Pinter in Nederlands uitgegeven. Wel in de etalage kan Jan Siebelinks roman Knielen op een bed violen. Ook hij was een niet verwachte winnaar, het boekenwereldje gokte verkeerd op Tommy Wieringa en zijn Joe Speedboot.
Prees: Gelauwerde schrijvers doen het goed bij de dagbladen. Zowel de Volkskrant als de Gelderlander brachten een boekenserie uit vol prijswinnaars uit het verleden. De Gelderlander vijftien stuks Nederlandstalige auteurs in een mooie uitvoering met stofomslag voor € 7,50 (slechts € 4,95 met voordeelbon uit de krant) en de Volkskrant met tien internationale, eveneens bekroonde auteurs in gebonden uitvoering voor niet meer dan € 11,- (met de bon te geef voor acht euro). Vijfentwintig buitenkansen voor de liefhebbers, nog afgezien van de zes titels met korting van de Leesclub van NRC Handelsblad (met NRC-bon van € 93,35 voor € 74,95). Wat bezielt de kranten anders dan klantenbinding? Niet verkeerd om daarvoor de literatuur te gebruiken, maar waarom zo’n gemakkelijke, weinig avontuurlijke keuze? De Gelderlander zit niet verlegen om mijn ongevraagde advies dat luidt: liever vijftien keer een onontdekte parel van de bodem van de boekenzee en nog liever vijftien jaar lang voortzetting van de poëziecolumn van Wam de Moor die op 27 oktober j.l. in de krant voor het laatst verscheen.
Geprezen - in afwachting van de uitvoerige bespreking binnenkort - alvast de monumentale verzameling korte verhalen uit Nederland en Vlaanderen samengesteld door Joost Zwagerman. Voor zijn De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 250 verhalen neem ik mijn hoed driemaal af. Eén: het korte verhaal (door uitgevers, kranten, tijdschriften en lezers zo verwaarloosd) heeft eindelijk weer een omvangrijke bundeling gekregen. Twee: de keuze omvat een overzicht van meer dan honderd jaar verhaalschrijfkunst in onze eigen taal. Drie: de prachtig verzorgde band waarop de afbeelding van het geheimzinnige doek van Pijke Koch Het wachten. Laat maar zien in de etalage in Bemmel. Tot eind van dit jaar € 39,95. Dus niet wachten met kopen.

Noud Bles

De Gelderlanderlijst:                                                                        De tien van de Volkskrant:

1.Remco Campert: Het leven is vurrukkulluk                                 1. Ian McEwan: Amsterdam
2.Thomas Rosenboom: De mensen thuis                                       2. Jens Christian Grøndahl: Veranderend licht
3.Jan Wolkers: De doodshoofdvlinder                                             3. Abdelkader Benali: De langverwachte
4.Tessa de Loo: De meisjes van de suikerwerkfabriek                 4. Sandro Veronesi: In de ban van mijn vader
5.Geert Mak: Het stadspaleis                                                            5. Judith Hermann: Zomerhuis, later
6.Cees Nooteboom: De verliefde gevangene                                 6. Per Olov Enquist: Het bezoek van de lijfarts
7.Simon Vestdijk: Op afbetaling                                                       7. Péter Esterházy: Een vrouw
8.Jan Cremer, Ik Jan Cremer                                                            8. Lucia Etxebarria: Beatriz en de hemellichamen
9.Gerrit Kouwenaar: Ik was geen soldaat                                       9. Ljoedmila Oelitskaja: Reis naar de zevende hemel
10.F. Bordewijk: Noorderlicht                                                           10. Jean Echenoz: Ik ben weg
11.Hugo Claus: De geruchten
12.A.F.Th. van der Heijden: Advocaat van de hanen                    Zes titels van de Leesclub van NRC Handelblad:
13.K. Schippers: Eerste indrukken
14.Willem Brakman: Een winterreis                                             1. W.F. Hermans: Ik heb altijd gelijk
15.Gerard Reve: Werther Nieland                                                 2. Harry Mulisch: Het stenen bruidsbed
                                                                                                           3. Hella S. Haasse: De tuinen van Bomarzo
                                                                                                           4. E. du Perron: Het land van herkomst
                                                                                                           5. Simon Vestdijk: Terug tot Ina Damman

                                                                                                           6. Louis Couperus: De stille kracht