Van boeken bezeten 12

Styx, leven en dood in de letteren

Het boekenweekthema omvat dit jaar alles wat schrijvers en lezers bezighoudt: de geboorte, de onbereikbare liefde en dat wat volgens velen ons pas echt tot mens maakt, het besef van onze eigen sterfelijkheid. Elk verhaal en elk gedicht, ooit geschreven en uitgegeven, past in het thema. Hoe zal de etalage van onze boekhandel er tussen 12 en 22 maart aanstaande eruit zien?

Op papier is dat gemakkelijk, we beginnen met de Styx. In het oude Griekenland is dat de rivier die negenmaal om de onderwereld stroomt, alleen de doden is het toegestaan door veerbaas Charon overgezet te worden tegen betaling van een munt die onder de tong van de overledene is gelegd. De kracht van de mythe is de uitzondering, de beroemdste levende die de Styx overvaart is Orfeus, de dichter die eerst Charon en vervolgens de goden van de onderwereld met zijn weemoedige klaagzangen voor zich weet te winnen. Orfeus heeft reden om te klagen. Op het bruiloftsfeest trapt zijn bruidje, de mooie Eurydice, in een nest vol gifslangen, de beet in haar voet is dodelijk. Orfeus overtuigt de goden van de onderwereld: Eurydice mag terugkeren naar het land der levenden op voorwaarde dat hij voorop gaat en gedurende de hele tocht niet omkijkt. Dat kan onmogelijk goed aflopen, het verlangen van Orfeus is te groot en Eurydice loopt, ze is immers aan haar voet gewond, ten opzichte van de liefde van haar echtgenoot te langzaam.

Als ik een boekhandel bezat zou ik tijdens de Boekenweek de hele dag de muziek uit de opera Orfeus en Eurydice (Chr. von Gluck) laten horen. Tijdens de Dans van de gelukzaligen zou ik drie boeken in de etalage plaatsen. Links Mario Praz: Lust, dood en duivel in de literatuur van de romantiek en rechts Philipe Ariès: Het uur van onze dood, duizend jaar sterven, begraven, rouwen en gedenken. En in het midden? In het midden de bundel Het anatomisch museum en andere verhalen. En ik zou laten voorlezen, op de achtergrond bijna niet hoorbaar de Dans van de gelukzaligen. Het voorlezen zou moeten voortduren tot de goden van de onderwereld luisterden en toegaven.

Die week zou ik alleen maar boeken verkopen die ik zelf mooi vind. Zoals het boek dat ik nu aan het lezen ben. De schrijver is een Chinees die al jaren in ballingschap in Parijs woont. Vooral dankzij deze roman kreeg hij in 2000 de Nobelprijs voor de literatuur. Het boek is in het Nederlands vertaald en heet De berg van de Ziel, de naam van de schrijver - mocht u het bij Polman willen kopen - is: Gao Xinjian.

Noud Bles